สปสช.เผยข้อมูลพระสงฆ์ที่มีสิทธิในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ หรือบัตรทอง ในพื้นที่เขต 4 สระบุรี พบว่าการเข้าถึงสิทธิหลักประกันสุขภาพพระสงฆ์ ยังไม่ครอบคลุมถึงร้อยละ 46 จากจำนวนพระสงฆ์ในทะเบียนฐานข้อมูลของสำนักงานพระพุทธศาสนา กว่า20,000 รูป พร้อมเพิ่มความสะดวกด้วยการพัฒนาระบบลงทะเบียนออนไลน์เน้นสร้างการรับรู้สิทธิและหน้าที่ แนะพระสงฆ์ลงทะเบียนสิทธิที่หน่วยบริการใกล้วัด เพิ่มการเข้าถึงสิทธิหลักประกันสุขภาพ เจ็บป่วยเข้ารักษาได้ทันที
เมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2562 ณ วัดศาลาปูนวรวิหาร อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เขต 4 สระบุรี ร่วมกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพระนครศรีอยุธยา (สสจ.) จัดโครงการเพิ่มการเข้าถึงบริการและสร้างการมีส่วนร่วมด้านการสื่อสารหลักประกันสุขภาพในกลุ่มพระสงฆ์ จ.พระนครศรีอยุธยา โดยมีเจ้าคณะอำเภอพระนครศรีอยุธยา พระสังฆาธิการ พระเถรานุเถระ พระภิกษุสงฆ์ เข้าร่วมกว่า 300 รูป มี นพ.ศักดิ์ชัย กาญจนวัฒนา เลขาธิการ สปสช. เป็นประธานเปิดการประชุมพร้อมทั้งบรรยายพิเศษ “ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติสำหรับพระสงฆ์” นพ.พีระ อารีรัตน์ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดพระนครศรีอยุธยา นพ.ชลอ ศานติวรางคณา ผู้อำนวยการ สปสช.เขต 4 สระบุรี ให้การต้อนรับ
นพ.ศักดิ์ชัย กาญจนวัฒนา เลขาธิการ สปสช. กล่าวว่า ยุทธศาสตร์ในการพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ.2560-2564) กำหนดจุดเน้นการเพิ่มการเข้าถึงบริการกลุ่มเปราะบาง พระสงฆ์ กอปรกับผลการรับฟังความคิดเห็นทั่วไป ปี 2561 ในด้านที่ 8 การเข้าถึงบริการของกลุ่มเปราะบาง : พระสงฆ์ ผู้นำศาสนา ซึ่งมีข้อเสนอให้ สปสช.เร่งรัดและสนับสนุนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดทำการเชื่อมโยงฐานข้อมูลพระภิกษุ สามเณร (ที่มีเลข 13 หลัก) เพื่อลงทะเบียนสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติให้ครอบคลุมทั่วถึง 2.สนับสนุนการจัดถวายความรู้การดูแลสุขภาพ และการใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติให้แก่พระภิกษุสงฆ์ เพื่อนำไปขยายผลต่อในกลุ่มพระสงฆ์และประชาชน 3. พระสงฆ์สามารถเข้ารับบริการในหน่วยบริการได้ทุกระดับ(รพช./รพศ./รพท.) ได้ทั่วประเทศ และ4.ขยายชุดสิทธิประโยชน์เฉพาะกลุ่มพระสงฆ์ ให้ครอบคลุมการสร้างเสริมสุขภาพป้องกันโรค(เชิงรุก) ควบคุมโรค การรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูสมรรถภาพก่พระสงฆ์
อีกทั้งกระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายในการส่งเสริมให้พระสงฆ์มีสุขภาพดี ลดการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง จึงได้บูรณาการในการดำเนินโครงการฯขึ้น เพื่อให้เกิดความครอบคลุมสิทธิด้านหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ โดยเน้นการสร้างการรับรู้ถึงสิทธิประโยชน์ของหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และหน้าที่ ที่สำคัญได้แก่การลงทะเบียนสิทธิ การใช้สิทธิ เป็นต้น ทั้งนี้รวมถึงการดูแลส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคพระสงฆ์ ด้วย
จากฐานข้อมูลทะเบียนพระสงฆ์ของสำนักพระพุทธศาสนา พบว่าจำนวนพระภิกษุ สามเณรในพื้นที่ 8 จังหวัดประกอบด้วย นนทบุรี ปทุมธานี พระนครศรีอยุธยา สิงห์บุรี อ่างทอง ลพบุรี สระบุรีและนครนายก มีจำนวน 20,969 รูป ขณะที่ฐานข้อมูลการตรวจสอบสิทธิพระสงฆ์ในระบบทะเบียนของ สปสช. พบว่า มีจำนวนพระภิกษุ สามเณรในพื้นที่เพียง 11,308 รูป คิดเป็นร้อยละ 46 เท่านั้น ขณะเดียวกันพบว่า จำนวนพระภิกษุ สามเณรที่มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตรทอง) ร้อยละ 91.68 มีสิทธิว่าง ร้อยละ 0.09 และสิทธิกองทุนอื่นๆ ร้อยละ 5.89 ในส่วนของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีพระภิกษุ สามเณร จำนวน 3,099 รูป มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติร้อยละ 90.22 สิทธิว่างร้อยละ 0.1 และสิทธิกองทุนอื่นๆร้อยละ 6.94
นอกจากนี้ ยังพบข้อมูลจากผลการตรวจสอบสิทธิพระสงฆ์ของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพระนครศรีอยุธยาใน 9 อำเภอ พระภิกษุ สามเณรจำนวน 1,220 รูป พบว่ามีพระสงฆ์ที่ประสงค์จะเปลี่ยนสิทธิเป็น ท.76 จำนวน 75 รูป คิดเป็นร้อยละ 6.15 ขณะที่พระภิกษุ สามเณร ส่วนหนึ่งไม่ประสงค์เปลี่ยนสิทธิเป็น ท.76 เนื่องจากเป็นพระสงฆ์ที่สูงอายุ และบวชเป็นระยะเวลาสั้นๆ
เลขาธิการ สปสช. กล่าวต่อว่า ความต่างของฐานข้อมูลสำนักพระพุทธศาสนา กับ สปสช. มีจำนวนความต่างกันถึงร้อยละ 46 จากการลงพื้นที่จัดกิจกรรมสื่อสารเชิงรุกของ สปสช.เขต 4 สระบุรีพบว่าสาเหตุส่วนหนึ่งคือพระภิกษุ สามเณร ไม่ได้เปลี่ยนสถานะจากฆารวาส เป็นพระภิกษุ (ท.76) จึงทำให้ฐานข้อมูลทะเบียนข้อมูลไม่เท่ากัน ดังนั้น สปสช. จึงมีความจำเป็นต้องทำฐานข้อมูลโดยพัฒนาระบบฐานข้อมูลทะเบียนออนไลน์ร่วมกับสำนักพระพุทธศาสสนาโดยให้มีบัตรประชาชนพระ (ท.76) ซึ่งจะมีคำนำหน้าชื่อด้วย “พระ” และจะทำให้ทราบถึงสถานภาพของพระอีกด้วย
ด้านกิจกรรมที่ดำเนินการในส่วนของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพระนครศรีอยุธยาที่ผ่านมา ประกอบด้วย 1. การประเมินความรอบรู้ Health literacy พระสงฆ์ 2. ส่งผู้แทนพระสงฆ์เข้ารับการอบรม พระคิลานุปัฏฐาก จากวัด อ.อุทัย 3. มีการตรวจสุขภาพประจำปี พระสงฆ์ ปีงบประมาณ 2561 แบ่งเป็น กลุ่มป่วย HT DM CKD จำนวน 1,470 รูป คัดกรอง HT DM จำนวน 1,267 พบกลุ่มเสี่ยง DM จำนวน 66 รูป กลุ่มเสี่ยง HT จำนวน 65 รูป กลุ่มเสี่ยง ADL5-11 จำนวน 6 รูป และ กลุ่มเสี่ยงสุขภาพจิต จำนวน 23 รูป 4. ช่วงวันวิสาขบูชาและวันเฉลิมพระชนมพรรษารัชกาลที่ 9 การจัดโครงการ 1 วัด 1 รพสต. 1 รพ. จำนวน 122 วัด ร่วมทำกิจกรรม 5 ด้าน ได้ แก่ การถวายความรู้พระสงฆ์ การคัดกรองสุขภาพ การถวายธูปเทียน การจัดการสิ่งแวดล้อมและการจัดการรณรงค์ไข้เลือดออก
ทั้งนี้เพื่อเป็นการส่งเสริมการเข้าถึงบริการด้านหลักประกันสุขภาพพระสงฆ์ ให้ได้รับการรักษาทันทีเมื่อเจ็บป่วย และใช้สิทธิได้ถูกต้องตามขั้นตอน ตลอดจนส่งเสริมการรับรู้เรื่องสิทธิและหน้าที่ด้านหลักประกันสุขภาพแห่งชาติแก่อุบาสก อุบาสิกาและเครือข่ายบ้าน วัด โรงเรียน สปสช.เขต 4 สระบุรีจึงได้นำร่องโครงการดังกล่าวในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเพื่อเป็นโมเดลในการขยายพื้นที่สร้างรับรู้และการเข้าถึงต่อไป
